Batalha de Salamina

Guèrras Medicas de 490 a 477 av. JC

La Batalha de Salamina foguèt una batalha navala de la Segonda Guèrra Medica qu'aguèt luòc lo 29 de setembre de 480 avC. Se debanèt entre la flòta dei ciutats grègas coalizadas e la flòta de l'Empèri Pèrsa. Lei Grècs capitèron de destruire una partida importanta de la flòta e d'empachar una ofensiva terrèstra còntra Peloponès.

Fòrças en preséncia

Fòrças grègi

Segon l'istorian grèc Erodòt, la flòta grèga èra compausadi de 360 a 380 naviris. Segon l'escriban atenenc Èsquil — que participèt a la batalha dins la flòta de sa ciutat — lei Grècs tenián 310 naviris sus lo prat batalhier. Enfin, segon lo mètge e filosof Ctesias, la flòta grèga coalizada alinhava solament 210 naviris. Lo contingent principau èra aqueu d'Atenas (110 a 180 unitats). Lo comandament èra dirigit nominalament per lo generau espartenc Euribiades e sota la direccion vertadiera dau generau atenenc Temístocles. Lu caps de la flòta èran donc devesits. Lu caps atenencs volián atacar lu Pèrs per reconquistar Atenas e una partida dau nòrd de Grècia. Lu caps dei ciutats de Peloponés volián se replegar per evitar la destruccion dei naviris grècs e protegir lo sud de Grècia d'una accion de la flòta enemiga.

Fòrças pèrsi

Segon Erodòt, la flòta pèrsa èra compausada au començament de la guèrra de 1207 naviris. Pasmens, li pèrdas èran ja importanti avans la batalha de Salamina en causa dei dificultats de navigacion dins la Mar Egèa. Totjorn segon Erodòt, un tèrç dei naviris pèrs foguèt aprefondats per una premiera tempèsta au larg de Magnesia. Puei, una segonda tempèsta dins la region de l'illa d'Eubèa auriá entraïnat la pèrda de 200 naviris. Enfin, lu atacas enemigi, especialament lo combat navau de l'Artemission, aurián destruch 50 unitats. Lo racònte d'Erodòt declara que li pèrdas foguèron remplaçi mai cita solament un renfòrç de 120 naviris siá un efectiu d'aperaquí 670 unitats pèrsi per la batalha de Salamina. Segon d'autrei testimoniatges, lu Pèrs tenián 1000 naviris segon Platon e Ctesias, 1200 segon Doriskos, 1300 segon Isocrates. Lo nombre iniciau de 1207 naviris es regularament citat. Lu istorians modèrns consideravan que l'Empèri Pèrs èra pas capable de gardar mai de 600 naviris actius dins la Mar Egèa. Pasmens, un nombre tant feble es tanben gaire acceptat. Ansin, li estimacions modèrni situan lo nombre de naviris pèrs entre 600 e 800.

Lo comandament de la flòta èra nominalament sota lo contraròtle dau rèi Xerxès I^èr que va observar la batalha dempuei la costat. De mai, certanei contingents èran ostils entre elei e la division lingüistica de l'Empèri èra una fònt suplementària de dificultats dins l'organizacion dau comandament. En revènge, au nivèu tactic, lu naviris pèrs avián un avantatge de manobrabilitat. Li rasons d'aquel avantatge son pas clari : diferéncia de fusta, manca d'entretenh dei naviris grècs en causa de la pèrda dau pòrt d'Atenas o benlèu massa suplementària de l'infantariá pesuca grèga embarcada sus lu naviris per atacar a l'arrambatge lu Pèrs ?

Debanament

Li descripcions anticas de la batalha son relativament pauc precisi. Coma la geografia locala es relativament malaisada, es donc possible que degun ague una vision clara dau debanament dau combat dins lu rengs grècs.

Lo luòc de la batalha foguèt impausat per lu Grècs. Èra un destrech fòrça estrech per demenir la largor dau prat batalhier e limitar l'avantatge numeric de la flòta pèrsa. Aquela tactica aviá ja foncionat corrèctament a l'Artemission onte lu Pèrs avián perdut dos naviris per un naviri grèc destruch. Pasmens, en causa de l'avantatge numeric fòrça superior dei Pèrs, lu Grècs s'èran retirats ambé la conclusion d'un endrech encara mai estrech que l'Artemission èra necessari per batre la flòta pèrsa. En fòra d'aquelei consideracions tacticas, la dificultat premiera dei Grècs èra la division entre lu partisans d'una batalha a Salamina e aquelei d'una retirada per protegir Peloponés. L'entraïnament de la batalha foguèt fòrçat per Temístocles que mandèt un espion a Xerxès per li donar un avans-gost dei divisions grègi e lo convencre de l'oportunitat d'una ataca.

La flòta grèga èra probablament organizada segon doas linhas orientadi sus un axe nòrd-oèst sud-èst. L'aila senèstra èra ocupada per lei naviris atenencs, l'aila drecha per lo contingent espartenc e lo centre per lo rèsta dei naviris coalizats. Lu naviris pèrs foguèron probablament devesits en dos grops. Lo premier èra cargat d'atacar dirèctament lu Grècs a partir d'una organizacion en tres rengs. Lo segond, compausat de naviris egipcians, èra cargat de far lo torn de l'illa de Salamina per enceuclar totalament lu naviris grècs.

Consequéncias

Consequéncias militaras

La desfacha de Salamina marquèt l'aplant de l'avançada pèrsa vèrs lo sud de Grècia e la fin deis operacions principali per l'annada 480 avC. Lo morau dei soudats grècs foguèt renfòrçat e poguèron bastir un sistèma de fortificacions per protegir la region de Peloponés. En revènge, lo prestigi de l'Empèri Pèrs e lu capacitats militari de la sieuna armada èran d'ara endavant limitadi car la sieuna flòta èra plus capabla d'avitalhar li tropas terrèstri. Li conquistas pèrsi dins la Mar Egèa èran tanben menaçadi per d'atacas navali grègi. La batalha de Salamina es donc un succès decisiu per lu Grècs e marca lo retornament de l'iniciativa dins lo conflicte.

Consequéncias istoricas

Coma lu batalhas de Maraton e dei Termopilas, la batalha de Salamina a un estatut « legendari » dins l'istòria grèga probablament en causa dau contèxte fòrça desfavorable ai Grècs avans lo combat. Eclipsa generalament la batalha de Platèa que s'acabèt per la desfacha vertadiera dei Pèrs durant la Segonda Guèrra Medica. D'autra part, en considerant que Grècia antica, especialament Atenas, foguèt lo premier endrech ont apareguèron li basas de la filosofia e de la sciéncia occidentala, mai d'un istorian a declarat qu'una desfacha grèga a Salamina auriá cambiat l'evolucion de l'istòria umana en empachant o limitant l'emergéncia de la civilizacion grèga dau sègle V avC. Pasmens es totjorn malaisat d'escriure l'Istòria a partir d'eveniments fictius. D'efèct, l'exemple dei ciutats grègi d'Anatòlia ja conquisti au sègle precedent mostra qu'èra possible per lu pòbles conquists per lei Pèrs de gardar e desvolopar li sieunas culturas. De mai, la civilizacion atenenca foguèt permesa per la concentracion de poders e de riquesas dins Atenas precisament gràcias ai sieus succès còntra lu Pèrs.